Znaczenie ogólnych warunków umowy
Znaczenie ogólnych warunków umowy
Ogólne warunki ubezpieczenia, ustalane i spisywane przez ubezpieczyciela, muszą być precyzyjnie określane i powinny opisywać wszystkie elementy dokładnie i jednoznacznie. Pozwala to uniknąć niejasności, których ofiarą może stać się zarówno ubezpieczyciel, jak i jego klient. Jeśli warunki spisane są wieloznacznie, należy je interpretować na korzyść ubezpieczającego, ponieważ z założenia ubezpieczyciel powinien być profesjonalistą, znać się na ubezpieczeniach i prawie ubezpieczeniowym – to on jest autorem umowy. Powinien zatem ważniejsze treści definiować tak, jak je rozumie, aby nie pozostawały dwuznaczne.
Przykładem sytuacji z nieprawidłowo określonymi ogólnymi warunkami umowy może być sytuacja włamania z kradzieżą, gdzie włamanie można pojmować co najmniej dwojako. Otóż w rozumieniu potocznym włamanie to wtargnięcie na czyjś „teren” (posesję, mieszkanie, podwórko) z wykorzystaniem siły rozumianej jako ponadprzeciętny wysiłek fizyczny, w celu usunięcia przeszkód, a potem w celu rabunku. Interpretując w ten sposób włamanie, ubezpieczyciel, który nie określił jasno w umowie, czym jest włamanie i z jakim użyciem siły się wiąże, może nie chcieć wypłacić odszkodowania wtedy, kiedy złodziej nie zostawił śladów włamania lub gdy podstawowe zabezpieczenia (np. zamek w drzwiach) nie były dostatecznie zastosowane. Zatem jeśli włamywacz wejdzie przez otwarte okno, ubezpieczyciel może to uznać za ewidentne niedbalstwo ze strony osoby poszkodowanej, która nie dopilnowała swojego mienia. W takiej sytuacji ubezpieczony może zwrócić się do sądu.
W przepisach art. 805 kodeksu cywilnego znajduje się ogólna definicja umowy ubezpieczenia, wedle której ubezpieczyciel zobowiązuje się wypłacić odszkodowanie w przypadku, gdy ubezpieczający spłacał składki i doszło do losowego wypadku. Jest to dosyć ogólna formuła, dlatego też określenie szczegółowych elementów umowy i rodzajów ubezpieczenia to zadanie zakładu. Rodzaj stosowanych przez właściciela zabezpieczeń oraz stopień siły fizycznej nie stanowią bowiem kryterium uznania winy, najważniejszy jest cel sprawcy (chyba że niedopatrzenie byłoby rażące i bezsprzeczne bądź zabezpieczenia nie byłyby w dobrym stanie technicznym).