Ubezpieczenia życiowe

Ubezpieczenia życiowe

            Umowa ubezpieczenia na życie jest umową dobrowolną. Zakłady ubezpieczeń jednak nie mają całkowitej dowolności w kształtowaniu ogólnych warunków ubezpieczenia, ponieważ pewne jej szczegóły zostały uregulowane w kodeksie cywilnym i ustawie o ubezpieczeniach obowiązkowych.

Zakres, przedmiot, cel  ubezpieczenia.

            Zgodnie z artykułem 805 Kodeksu Cywilnego przedmiotem ubezpieczenia jest w spełnienie określonego świadczenia w razie wystąpienia przewidzianego umową wypadku. W szczególności może to być wypłata określonej sumy lub renty.

            W ubezpieczeniach życiowych wyróżnia się ubezpieczenia na życie, na dożycie, posagowe oraz ubezpieczenia na życie z funduszem posagowym.

             Celem ubezpieczeń na życie jest zapewnienie/podwyższenie bezpieczeństwa finansowego w wypadku śmierci osoby, która ponosi ciężar utrzymania rodziny. Ubezpieczeniach na dożycie zabezpieczają przed nagłym spadkiem dochodów po osiągnięciu wieku emerytalnego.

Uposażony

            W umowie ubezpieczenia na życie wskazuje się uposażonego – osobę, która jest uprawniona do otrzymania odszkodowania w przypadku śmierci ubezpieczonego. Ubezpieczony może wskazać  więcej niż jednego uposażonego (suma odszkodowania zostanie podzielona pomiędzy nich w równych częściach.

Ubezpieczenie na życie a ubezpieczenie na dożycie.

            Ubezpieczenie na życie jest ubezpieczeniem zawieranym na czas określony lub dożywotnio (najczęściej jest to okres około 30 lat , w czasie którego rodzice wychowują/utrzymują dzieci). Świadczenie ubezpieczeniowe jest wypłacane, jeśli w tym okresie nastąpi śmierć ubezpieczonego.

            Ubezpieczenie na dożycie jest natomiast zawierane na okres do osiągnięcia przez ubezpieczającego określonego wieku (zazwyczaj wieku emerytalnego). W momencie gdy ubezpieczający osiąga umówiony wiek, ubezpieczyciel wypłaca mu świadczenie w całości lub w ratach (w zależności od umowy). W wypadku śmierci ubezpieczonego przed końcem okresu  trwania umowy, zakład ubezpieczeń (jeśli umowa nie stanowi inaczej) nie wypłaca nic spadkobiercom ubezpieczonego.

            Możliwe jest również zawarcie umowy ubezpieczenia obejmującego swoim zakresem jednocześnie oba powyższe ryzyka.

Ubezpieczenie posagowe

            Jest to ubezpieczenie na dożycie, z tym że ubezpieczającym i opłacającym składki jest tym wypadku rodzic, a umowa zawarta jest na rzecz dziecka. Ma to na celu zabezpieczenie materialnego bytu dziecka w momencie wchodzenia w dorosłość.

Ubezpieczenie na życie z funduszem kapitałowym

            Ubezpieczenia na życie z funduszem kapitałowym są ubezpieczeniami o charakterze ochronno- oszczędnościowym. W przypadku zawarcia takiej umowy, część wpłacanej składki przeznaczana jest na prowadzenie funduszu kapitałowego (oszczędzanie), a część na ochronę ubezpieczeniową.

            Część ochronna takiego ubezpieczenia jest typowym ubezpieczeniem na życie – wypłata świadczenia następuje w wypadku śmierci ubezpieczonego. Natomiast część oszczędnościowa jest gromadzona i reinwestowana w długim okresie w celu powiększenia aktywów ubezpieczającego. Świadczenie z tej części zostaje wypłacone w przypadku dożycia do pewnego wieku lub śmierci ubezpieczonego. Dodatkowo ubezpieczony powinien osiągnąć pewien zysk ze zgromadzonego kapitału.

Odmowa zawarcia ubezpieczenia

            W związku z tym, że umowa ubezpieczenia na życie jest umową dobrowolną ubezpieczyciel może odmówić jej zawarcia. Zwykle największy wpływ na to mają wiek i stan zdrowia potencjalnego ubezpieczonego. Jeśli zakład ubezpieczeń uzna, że ryzyko związane z ubezpieczeniem danej osoby jest zbyt duże zazwyczaj odmawia on zawarcia takiej umowy lub zmienia jej warunki (np.: zmniejsza zakres ochrony ubezpieczeniowej w stosunku do innych zwieranych umów). Przed zmianą warunków firma ubezpieczeniowa może (na swój koszt) skierować klienta na badania lekarskie. 

Wypowiedzenie, odstąpienie od oraz wykup  umowy.

            Wypowiedzenie ubezpieczenia na życie może być złożone przez ubezpieczającego w dowolnym momencie trwania umowy. Musi on jednak zachować termin wypowiedzenia, który został określony w ogólnych warunkach ubezpieczenia. W przypadku braku zapłacenia składki w terminie (pomimo wezwań do zapłaty) umowa również uważa się za wypowiedzianą przez ubezpieczającego.

            Ustawa wskazuje również kiedy ubezpieczyciel może wypowiedzieć umowę – gdy składka lub pierwsza rata nie zostały zapłacone w terminie, a umowa przewidywała odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń przed zapłatą składki.

            Gdy umowa jest zawarta na okres dłuższy od sześciu miesięcy, ubezpieczający ma prawo do odstąpienia od umowy ubezpieczenia w ciągu trzydziestu dni (lub siedmiu dni jeśli jest przedsiębiorcą) od dnia, w którym zawarł umowę. Nie zwalnia to jednak ubezpieczającego od zapłaty składki za ochronę ubezpieczeniową w okresie od zawarcia umowy do odstąpienia od niej.

            Wypowiedzenie umowy zazwyczaj jest połączone z wykupem polisy – czyli zwrotem pewnej części wpłaconych pieniędzy (wartość wykupu maleje wraz z malejącym okresem ubezpieczenia).

Przedawnienie roszczeń

            Ustawodawca dokładnie określa termin przedawnienia roszczeń z umowy ubezpieczenia na życie (z upływem trzech lat art.819 k.c.). Bieg przedawnienia rozpoczyna się z dniem zdarzenia objętego ubezpieczeniem. Bieg przedawnienia zostaje przerwany w momencie zgłoszenia zdarzenia ubezpieczeniowego lub w momencie zgłoszenia roszczenia z takiego zdarzenia. Na nowo rozpoczyna się, z kolei od dnia, w którym zgłaszający roszczenie/zdarzenie otrzymał od zakładu ubezpieczeń, na piśmie oświadczenie o odmowie lub przyznaniu świadczenia.

            Wydłużony okres przedawnienia (dziesięć lat) dotyczy roszczeń stwierdzonych prawomocnym orzeczeniem sądu.