Rażący brak staranności

Rażący brak staranności, jaki wykazuje właściciel przy dbaniu o bezpieczeństwo swojego mienia, może być asumptem do tego, aby całą odpowiedzialnością obarczyć posiadacza, a ubezpieczyciela od niej uchylić. Jednak ewidentnym, rażącym niedbalstwem można nazwać o wiele mniej sytuacji, niż może się wydawać.

Tak naprawdę nie ma obiektywnych kryteriów określających zasięg i granice słów „rażące niedbalstwo”. Trudno więc z góry odpowiedzieć, czy zawsze pozostawienie samochodu z kluczykiem w stacyjce i leżącymi w środku dokumentami będzie niewątpliwym niedbalstwem. Np. kiedy w takiej sytuacji właściciel oddala się na chwilę od pojazdu na odległość dwóch metrów, aby zamknąć bramę wyjazdową i w tym czasie złodziej kradnie auto, trudno chyba o nazwanie zachowania właściciela rażącym niedbalstwem. Nie da się bowiem określić, czy np. jeśli dwa metry nie kwalifikują do takiej nazwy, to czy trzy to już tak. Sama niestaranność nie może być zatem uznana za podstawę rozstrzygnięć sądowych i uchylenia się od odpowiedzialności zakładu ubezpieczającego.

W opisanym wyżej przypadku zakład ubezpieczeń, w którym posiadacz wykupił polisę od kradzieży na swój samochód, może uchylić się od odpowiedzialności, jeśli w ogólnych warunkach wyraźnie napisał, iż taka sytuacja nie podlega zwrotowi ubezpieczenia. Gdy takiej informacji ubezpieczyciel jako profesjonalista i specjalista od ubezpieczeń nie zawarł, może odmówić wypłacenia odszkodowania tylko jeśli udowodni, że właściciel sam wyrządził sobie w jakiś sposób daną szkodę, a nie tylko poprzez chwilową nieobecność przy samochodzie ułatwił osobie trzeciej jej wyrządzenie. Samo ułatwienie w niewielkim stopniu kradzieży przez posiadacza nie uprawnia ubezpieczyciela do zwolnienia z obowiązku świadczenia z tytułu polisy, gdyż kradzież mimo wszystko została dokonana przez osobę trzecią. Niezdefiniowanych ogólnych warunków ubezpieczenia nie można dopasowywać pod interesy ubezpieczyciela, o czym traktuje art. 385 § 2 kodeksu cywilnego.