Obowiązek naprawienia szkody a pokrycie kosztów zadośćuczynienia

Obowiązek naprawienia szkody a pokrycie kosztów zadośćuczynienia

Art. 445 § 1 kodeksu cywilnego mówi o pokryciu przez sprawcę kosztów zadośćuczynienia za doznaną poszkodowanemu krzywdę. Przepis ten nie formułuje stawek tych kosztów, wskazuje jednak na to, że podczas określania wysokości zadośćuczynienia należy wziąć pod uwagę następujące elementy:

• Trwały uszczerbek na zdrowiu poszkodowanych;
• Czas ich leczenia;
• Rodzaj i charakter obrażeń;
• Okoliczności, które mogłyby mieć wpływ na wielkość szkody.

Art. 46 § 1 kodeksu karnego mówi o obowiązku naprawienia szkody, jaką ponosi poszkodowany. W artykule tym czytamy: „w razie skazania za przestępstwo spowodowania śmierci, ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, naruszenia czynności narządu ciała lub rozstroju zdrowia, przestępstwo przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji lub przestępstwo przeciwko środowisku, mieniu lub obrotowi gospodarczemu, sąd na wniosek pokrzywdzonego lub innej osoby uprawnionej, orzeka obowiązek naprawienia szkody w całości albo w części, przepisów prawa cywilnego o przedawnieniu roszczenia oraz możliwości zasądzenia renty nie stosuje się”.

Ustawa 445 § 1 k.c. nie wyklucza zastosowania art. 46 § 1 k. k., czyli innymi słowy, pokrycie kwoty zadośćuczynienia poszkodowanym w wypadku nie zwalnia sprawcy (lub jego ubezpieczyciela) z poniesienia kosztów naprawienia wyrządzonych szkód i odwrotnie.

Wypłacenie przez winnego (a właściwie przez jego zakład ubezpieczeń) odszkodowania z tytułu ubezpieczenia OC w ramach art. 46 § 1 kodeksu karnego nie musi wyczerpywać roszczeń ofiar wypadku, które mogą dalej dochodzić spłaty pieniędzy z tytułu zadośćuczynienia. Potwierdza to dodatkowo art. 415 kodeksu postępowania karnego, w którym czytamy, że jeśli zasądzone odszkodowanie nie stanowi pokrycia całej szkody „lub nie stanowi pełnego zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, pokrzywdzony może dochodzić dodatkowych roszczeń w postępowaniu cywilnym”.

Zgodnie z zapisem § 10 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 24.03.2000 r. w sprawie ogólnych warunków OC posiadaczy pojazdów mechanicznych, ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej polega na tym, że w przypadku wyrządzenia komuś szkody przez właściciela lub kierowcę pojazdu, ubezpieczyciel przejmuje odpowiedzialność i wypłaca uprawnionym osobom odszkodowanie. Zakład ubezpieczeń w sytuacji, gdy sprawca (lub ów zakład) wypłacił już pewną kwotę z tytułu odszkodowania, nie może więc odmówić wypłacenia odszkodowania z tytułu zadośćuczynienia. W prawidłowo rozwiązanej sprawie niemożliwe jest bowiem, aby poszkodowany dostał za dużo pieniędzy, tzn. zarówno od sprawcy wypadku, jak i od zakładu. Obowiązkowe ubezpieczenie OC winnego nie stanowi ubezpieczenia odpowiedzialności karnej, lecz jednak jego wysokość powinna być wzięta pod uwagę przy ustalaniu pokrycia szkody.