Różnica wartości rynkowej rzeczy przed i po uszkodzeniu

Różnica wartości rynkowej rzeczy przed i po uszkodzeniu

Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 12.10.2001 r. (III CZP 57/01) opublikowanym w OSNC 2002/5/57, wysokość odszkodowania należnego z tytułu uszkodzenia pojazdu to nie tylko koszty jego naprawy. Można bowiem dołączyć do nich sumę pieniężną stanowiącą różnicę między wartością handlową samochodu przed wypadkiem i po remoncie.

Podmiot odpowiedzialny cywilnie za wyrządzoną szkodę ma obowiązek wypłacić poszkodowanemu należność w wysokości uzasadnionej ekonomicznie i koniecznej do tego, aby uszkodzony pojazd przywrócić do stanu, w jakim był przed zdarzeniem. Jednak naprawa naprawą, a samochód, zwłaszcza stosunkowo młody, po uszkodzeniu nie odzyska już swojego stanu sprzed kolizji, a tym samym nie będzie miał takiej samej wartości handlowej. Mimo tego, że auto zostanie sprawne i prawidłowo odremontowane, części zostaną wymienione na nowe, blachy wyprostowane i pomalowane, to jednak będą się różniły od tych wyprodukowanych i zainstalowanych fabrycznie i każdy, kto się zna, będzie w stanie to dostrzec. Ubezpieczyciel nie może ustalać dowolnych warunków odnośnie do zakresu i przedmiotu ubezpieczania odpowiedzialności cywilnej; może najwyżej ustalić sumę gwarancyjną. Zatem w tym przypadku zakład ubezpieczeniowy powinien dostosować się do obowiązujących ogólnie przepisów prawnych.

Wedle uchwały Sądu Najwyższego z dnia 19.03.1998 r. III CZP 72/97 (OSNCP 1998, nr 9, poz. 133) oraz uchwały z 19.03.1998 r. III CZP 72/97 (OSNCP 1998, nr 9, poz. 133), kryterium wysokości odszkodowania nie może być wartość rynkowa samochodu, tj. cena, za jaką pojazd można by sprzedać przed uszkodzeniem. Uchwała ta dotyczyła jednak rzeczywistości odległej czasowo od dzisiejszych realiów. Obecnie gospodarka i rzeczywistość są zupełnie inne, a ceny bardziej odzwierciedlają wartość samochodów.

W tej chwili Sąd Najwyższy uważa, że wysokość ubezpieczenia powinna być ustalona nie tylko na podstawie kosztów naprawy, ale także ceny, za jaką właściciel mógłby ów samochód sprzedać (przed uszkodzeniem). Różnica cen powinna być spłacana (ponieważ po uszkodzeniu pojazdu jego wartość maleje) niezależnie od tego, czy dysponent korzystał z pojazdu do codziennego użytku, czy nabył go po to, aby sprzedać. Wartość powinna być ustalana na podstawie rynkowych cen średnich, bez względu na to, czy pojazd był przeznaczony do użytkowania czy do zbycia, ponieważ w dzisiejszych czasach każdy ma prawo zarówno do użytkowania, jak i do sprzedaży swojej własności.